Niclaes Joannis van der Avoirt

Niclaes Joannis van der Avoirt werd naar schatting rond 1590 in Ginneken of Bavel geboren. De exacte datum en plaats weten we niet, omdat er hiaten zijn in de betreffende archieven. Zijn overlijdensdatum is wel met zekerheid bekend , omdat het begraafboek van Bavel deze op 4 februari 1620 vermeldt.
Wat we ook zeker weten is, dat hij voortkwam uit een niet onbemiddelde familie. Het waren boeren, die tevens lokale bestuurders (schepenen) van Ginneken waren. Niclaes Joannis was op 21 september 1618 in ieder geval gehuwd met Anna Rumoldi Lips ( waarvan de vader eveneens schepen van Ginneken was). Uit een doopakte van die datum blijkt, dat hij de vader is van het betreffende kind. Helaas is deze akte onvolledig, er wordt nl. geen naam van het kind genoemd, evenmin namen van getuigen. Daarnaast zijn er minstens nog 3 kinderen, allen geboren dus vóór 4 februari 1620. Op 11 april 1623 werd ten overstaan van 2 schepenen uit Ginneken en 2 schepenen uit Princenhage een akte van scheiding en deling opgemaakt "tusschen d'erffgen. van Jan Michiel Mercelis soons vander Avoirt", de vader dus van Niclaes Joannis. Genoemde akte vermeldt o.a. het volgende:

  1. quam Sebastiaen Jan Michiel Mercelis vander Avoirt sone, brouwer, alhier tot Breda in d'een partye.
  2. Adriaene des voorsz. Jan Michiel Mercelis vander Avoirt dochter met Jan Cornelis Claessen, heuren man ende voight in de tweede partye, beyde voor hen selven.
  3. Mercelis Symon Michiel Mercelis vander Avoirt sone, de neve, als voight alleenlijck to dese saecke inden name vande vier ombeiaerde kynderen wijlen Michiel Jan Michiel Mercelis vander Avoirt, inde derde, ende
  4. Jacop Adriaen Claessen, de oom oock als voight tot dese saecke inden name vande vier ombeiaerde kynderen van wijlen Niclaes des voorsz. Jan Michiel Mercelis vander Avoirt, sone inde vierde ende leste partye.

Wat kunnen we concluderen uit de opsomming van deze 4 partijen:
Van de 4 bekende kinderen van Jan Michiel Mercelis waren er op 11 april 1623 nog maar 2 in leven: nl. Sebastiaen en Adriana. Sebastiaen was volgens het poortersboek van Breda burger van deze stad geworden op 11 januari 1616. Adriana was als vrouw onmondig en werd dus vertegenwoordigd door haar man. Mercelis Symon Michiel Mercelis sone was een volle neef van Niclaes Joannis ( nl. een zoon van een broer van zijn vader !) en behartigde de belangen van de kinderen van zijn overleden broer Michiel Jan Michiel Mercelis.
Tenslotte Jacop Adriaen Claessen (de man van Adriana) trad op als voogd namens de vier minderjarige kinderen van onze Niclaes Joannis, die immers overleden was in februari 1620. Ingewikkeld? Welnee, geboorte en overlijden wisselden elkaar in die tijd in een razend tempo af. De omschrijving van het onroerend goed bestond uit landbouwgrond, weilanden en beemden gelegen in Ginneken en Princenhage en een hele lijst van huishoudelijk zaken.

Over de persoon van Niclaes Joannis van der Avoirt is, gezien zijn korte leven, niet zo heel veel bekend. Evenals zijn vader was hij landbouwer, uitgezonderd een korte periode, dat hij in dienst was van een neef (bierbrouwer Sebastiaen) in Breda. Op 25 April 1623 stierf zijn zoon Adrianus, waarschijnlijk slechts 7 jaar oud. Misschien is dit het kind, dat op 21 september 1618 werd gedoopt, zonder dat de naam in het doopboek werd vermeld. Naast deze zoon Adrianus zijn er nog 3 andere kinderen van Niclaes en Anna bekend, waaronder onze rechtsreekse voorouder Joannis Niclaes (VII.5, zie deel 1 van "de familie van der Avoirt").

Van zijn vrouw Anna Rumoldi Lips weten we veel meer: Zij was, wat we naar huidige maatstaven, een vlotte tante zouden noemen. In februari 1620 overleed haar man Niclaes Joannis. Het doopboek van Bavel vermeldt op 5 juni 1621: baptizatus est Nicolaus filius illegitimus Michaelis Johannes Lips et Anna Rumoldi Lips susceperunt: Nicolaus Petri Sterts, custos subst. Johannis Michaelis Lips et Maria Adriani Lips. Custos betekent "koster". Dus de koster (Nicolaus Petri Sters) heeft het kind ten doop gehouden in plaats van Johannes Michaelis Lips en Maria Adriana Lips. Dit kan alleen maar duiden op ruzie binnen de familie ! De weduwe van Niclaes kreeg dus, ruim één jaar na het overlijden van haar man, een onwettig kind van een familielid van haar (aan de naam te zien hoogstwaarschijnlijk een broer van haar vader). Ze gaf het kind de voornaam van zijn grootvader Niclaes. In het najaar van 1623 was ze wederom op vrijersvoeten en trouwde met Anthonius Bartholomei Gerardi. Uit dit huwelijk zijn 2 zonen bekend nl. Rumoldis en Bartholomeus, resp. gedoopt op 3 februari 1629 en op 2 oktober 1631. Helaas overleed op 8 augustus 1633 Anthonius, zodat Anna met haar kinderen wederom alleen zat. Echter in het najaar van 1634 strikte ze de weduwnaar Judocus Laurenti (=Joost Laureyssen, de pastoors wisten er toen ook al iets moois van te maken met hun potjes-latijn) en trouwde met hem op 4 februari 1635, nadat ze in januari van dat jaar in ondertrouw waren gegaan. Uit dit derde huwelijk van Anna zijn mij geen nakomelingen bekend. Anna Rumoldi Lips overleed in Bavel op 13 juni 1640.

De moeilijke en voor de bevolking zeer problematische politieke situatie in de Zuidelijke Nederlanden daargelaten, blijkt duidelijk, dat ook de sociale situatie verre van rooskleurig was. Leven, ziekte en dood waren nauw met elkaar verbonden. Een weduwe met kinderen had een moeilijk, zo niet een onmogelijk bestaan. Het was een vicieuze cirkel van veel sterfgevallen en veel kandidaten. Logisch dat in de meeste gevallen op korte termijn weer een nieuw huwelijk werd gesloten en er dus ook weer kinderen werden geboren, immers zij vormden een soort AOW. voor de ouders. Een zekerheid dus voor hun oude dag. Nee, geen goede oude tijd om naar terug te verlangen !

Geraadpleegde bronnen, Gemeentearchief Breda:
1Doopboek Bavel no. 1 (1614-1811)
2Overlijdens Bavel no. 1en 2
3Trouwboek Bavel no. 1
4Akte R 690/71 en 75 (akte van scheiding en deling)
5Schepenvestbrief Ginneken R 693/73/74
6Poortersboek Breda H.703